Aslıhan Altay Karataş – Rusya-Ukrayna savaşı sürerken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Soçi zirvesinde bir araya geldi. İki liderin 17 gün arayla yaptığı ikinci yüz yüze görüşmede Erdoğan, terörle mücadelede işbirliğini artırmanın ve Akkuyu Nükleer Santrali’nin zamanında tamamlanmasının önemini vurguladı.
Putin’in davetine icabetle dün Soçi’ye giden Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir eşlik etti. İki lider Rus Sanatoryum’daki baş başa görüşmeleri öncesinde basın mensuplarına açıklama yaptı. Tahran ziyaretinin ardından 17 gün aradan sonra tekrar bir araya gelişleri sebebiyle memnuniyetini dile getiren ve Putin’e teşekkür eden Erdoğan, her iki ülke heyetinin Türkiye’de yaptığı görüşmelerin verimli geçtiğine işaret etti.
‘Farklı bir sayfa’
Erdoğan, “Siyasi, ekonomik ve ticari alanlarda birçok konuları ele aldılar ve şimdi de bizim bu konulardan sonra buna bir adeta nokta koymamız inanıyorum ki Türkiye-Rusya ilişkilerinde çok farklı bir sayfayı da açacaktır. Gerek enerjide gerek Karadeniz hattının tarımda, tahılda buradan atılan adımlar, turizmde yapılan görüşmeler Türkiye ve Rusya’nın bölgede oynadığı rolü ortaya koyması bakımından çok önemli” dedi. İki ülkenin terörle mücadelede işbirliği konusunda atacağı yeni adımların önemini vurgulayan Erdoğan, “Suriye’deki gelişmeleri özellikle ele almamız inanıyorum ki, bölgeye rahatlama getirecektir. Terörle mücadelede dayanışmamız büyük önem arz ediyor ve bu konuyla ilgili atacağımız adımlar, yapacağımız görüşmelerle inanıyorum ki bir güç kazanacaktır. Yine bugün tabii dünyanın gözü Soçi’de. ‘Acaba Soçi’de ne görüştüler?’ Burayı takip ediyorlar. Bizim de yapacağımız bu görüşmelerden sonra da bunlara verilecek olan cevaplar onları belli istikamette yönlendirecektir” ifadelerini kullandı.
‘Akkuyu bitirilmeli’
Erdoğan, şunları kaydetti: “Akkuyu konusu büyük önem arz ediyor. Enerji alanında Akkuyu konusunu bugün sizlerle bir noktaya getirmemiz onu belli bir yerde gerçekten değerlendirerek, karara bağlanmamız Akkuyu’daki süreci ertelemeye fırsat vermeyecektir. Çünkü belirlenen takvimin işlemesi ve Akkuyu’nun belirlenen zamanda bitirilmesi çok çok büyük önem arz ediyor. Zira Türkiye’nin enerji temininde yüzde 10 enerji potansiyelini Akkuyu Enerji Santrali halledecek ve bu konuyla ilgili etraflıca bir görüşme yapmamızın faydalı olacağına inanıyorum. Bugün böyle bir fırsatı bulduğumuz için memnuniyetimi ifade etmek istiyorum.”
‘Avrupa, Türkiye’ye minnettar olmalıdır’
Erdoğan’ı Rusya’da ağırlamaktan büyük mutluluk duyduğunu söyleyen Putin, Tahran’daki 3’lü zirve sırasında Soçi görüşmesi konusunda anlaştıklarını hatırlattı. Görüşme öncesinde ekonomiden sorumlu Rus heyetinin Türkiye’ye ziyarette bulunduğunu anımsatan Putin, heyetlerin ikili iş birliğini tüm boyutlarıyla ele aldığını anlattı. Putin, iki ülke arasındaki ticaret hacminin geçen yıl yüzde 57 ve bu yılın ilk aylarında iki kat arttığını belirtirken, Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve enerji konusundaki ortak projeler ile ilgili şunları söyledi: “Bir süre önce inşaatını tamamladığımız TürkAkım doğal gaz proje hattı, Rus doğal gazını Avrupa’ya sevk eden önemli hatlardan biri haline geldi. TürkAkımı, diğer yönlere doğal gaz sevk eden hatlardan farklı olarak düzenli ve eksiksiz şekilde çalışmaya devam ediyor. Sadece Türkiye’ye doğal gaz sevk etmiyor, Avrupa’ya da tüketicilere de gazımızı aktarıyor. Avrupa, Rusya’dan kesintisiz doğal gaz akışı dolayısıyla Türkiye’ye minnettar olmalıdır.”
Türkiye’ye petrol, kömür ve doğal gazı herhangi bir sıkıntı çekmeden ihraç ettiklerini kaydeden Putin, Ukrayna tahılının Karadeniz limanlarından sevkiyatıyla ilgili sorunun BM ve Türkiye’nin aracılığı sayesinde çözüldüğünü ve sevkiyatın başladığını ifade etti. Bu paket tedbirlerin alınmasından dolayı Erdoğan’a teşekkür eden Putin, Rus gıda ürünleri ve gübresinin de bu yolla dünyaya açıldığını bildirerek “Özellikle gelişmekte olan ülkeler için bu çok hassas mesele. Bu ülkeler, gıda ürünleri ve gübre sevkiyatıyla ilgili ciddi problemlerin eşiğinde. Bütün bu ülkeler için sizin katılımınızla alınan buna benzer kararlar önemlidir. Bunun için sizlere teşekkür ederim” dedi.
Görüşmede bölgedeki güvenlik konularını da ele alma fırsatı olacağını belirten Putin, “Suriye krizi başta olmak üzere bölgesel konuları da ele alacağız. Türkiye ile Rusya, buradaki durumun normalleşmesine ciddi katkı sağlıyor” diye konuştu.