FATMA GÜLÇİN KABASAKALLI – Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi Mısır’ın Şarm el-Şerh kentinde önceki yıla kıyasla daha sönük bir şekilde devam ederken, Mısır Başkanlığı’nda yürütülen COP27 kararlarının ilk taslağı dün sabah erken saatlerde ortaya çıktı. Taslakta temel gündem maddelerinden finansman, kayıp ve zarar mekanizması veya fosil yakıtlardan çıkış konusunda henüz net bir karar görülmezken, taslak belgesi hala geniş seçeneklerden oluşuyor ve ülkelerin üzerinde anlaşacakları bir metinden çok uzak. İklim krizinden en çok etkilenen az gelişmiş ülkelerin en büyük taleplerinden biri olan finansman konusunda, zengin ülkelerin desteğini artırması teşvik ediliyor.
Umutlar fosilden çıkışta
Zirvenin bitmesine çok az zaman kalmasına rağmen, kayıp ve zarar fonuna dair gündem maddesi memnuniyetle karşılanırken, bir anlaşma önermiyor.
Öte yandan, iklim uyum finansmanının 2025’e kadar 2 katına çıkarılması ve 40 milyar dolara yükseltilmesinden bahsediliyor. Zirve kararlarına dair tek görünen umut, Hindistan, Avrupa Birliği (AB) ve ABD’den gelen sadece kömür değil, tüm fosil yakıtların aşamalı olarak durdurulması çağrısı. Her ne kadar ilk taslak metinde bu talebe yer verilmese de son birkaç günlük müzakerelerde fosil yakıtlardan çıkış konusunda, en azından bir niyet beyanına değinilmesi bekleniyor.
‘Ulusal Katkı Beyanı tekrar güncellenmeli’
Türkiye’nin COP27’de açıkladığı güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanı ve emisyon azaltım hedefleri, sivil toplum kuruluşları ile akademisyenlerin beklentisini karşılamadı. İstanbul Politikalar Merkezi, İklim Değişikliği Çalışmaları Direktörü Ümit Şahin, gelecek senenin İklim Zirvesi’nde yeni bir emisyon azaltım hedefi açıklanması gerektiğini belirtirken, Türkiye’nin emisyon hedeflerinde “artıştan azaltım” yapmadığını, sadece artış olduğunu vurguladı, “bu emisyon hedefleri hükümsüzdür” dedi.
Türkiye’nin 2070’te ulaşabileceği emisyonu “2030 referans senaryosu” olarak koyup, oradan yüzde 41 azalttığına dikkat çeken Şahin “Türkiye zaten 2030’da ancak ulaşabileceği yeri azaltım hedefi olarak verdi. Dolayısıyla bu bir azaltım ya da artıştan azaltım hedefi değildir. Yüzde 32’lik emisyon artışı hedefidir” dedi. Şahin ve sivil toplum kuruluşları, Türkiye’nin Ulusal Katkı Beyanı’nı tekrar güncellemesi çağrısı da yaptı.
COP27’nin yıldızı Lula!
Mısır’daki İklim Zirvesi’ne önceki gün katıldığı andan itibaren, hem basın hem de ülke heyetlerinin yıldızı Brezilya’nın yeni Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva oldu. Sönük geçen zirveye hareket getiren Lula, şarkılarla karşılandı. BM Bakanlar Oturumu’nda konuşması öncesinde diplomatlar ve heyetler salona girmek için uzun kuyruklar oluşturdu. Ocak ayında göreve gelecek olan Lula, iklim değişikliği ile mücadeleyi gündeminin merkezine koyacağını belirterek, Amazon ormanlarını korumaya söz verdi. Lula’nın Yerli Halklar Bakanlığı kuracağını açıklamasının ardından, ülkesinin pavilyonunda yerliler tarafından büyük coşkuyla karşılandı.
Sürdürülebilir Noel Baba
COP27’de iklim krizine karşı protestolar sürerken bir iklim aktivisti Noel Baba gibi giyinerek, “Sürdürülebilir Noel Baba” yazılı kostümüyle gelişmekte olan ülkelerin borçlarının silinmesini talep etti.